Wady pikseli

Monitor LCD wyś›wietla obraz poprzez matrycę elementów skł‚adają…cych się™ z elektrody i ciekł‚ych kryształów. Pojedynczy element potrafi wyświetlić punkt o kolorze czerwonym (R - red), zielonym (G - green) lub niebieskim (B - blue) i zwany jest subpikselem. Trzy subpiksele RGB tworzą… jeden zespół‚ zwany pikselem, który potrafi wyświetlić jeden z 16,7 mln kolorów. Niestety każdy z subpikseli jak i cały piksel może ulec awarii.

Zanim odpowiednia norma uregulowała problemy związane z wadliwymi pikselami na rynku panowało zamieszanie. Każdy producent miał swoje zasady dotyczące wadliwych pikseli. Często nawet całe grupy uszkodzonych pikseli, znacznie utrudniające korzystanie z monitora, nie dawały podstaw do wymiany czy naprawy monitora.

Obecnie obowiązuje norma ISO13406-2, która definiuje typy wadliwych pikseli i wprowadza graniczne wartości dozwolonych wad pikseli. Jeśli monitor nie mieści się w dozwolonych granicach to jego producent jest zobowiązany do naprawy/wymiany gwarancyjnej.

Przede wszystkim norma określa typy wad pikseli.

  • Typ 1 - piksel zawsze jasny. Niezależnie od tego jaki kolor ma wyswietlić piksel zawsze wyświetla biały kolor. (uwaga w kilku artykułach w sieci zauważyłem błąd polegający na zamianie błędu typu 1 z błędem typu 2)
  • Typ 2 - piksel zawsze ciemny.
  • Typ 3 - uszkodzony jeden lub dwa subpiksele (zawsze ciemne lub zawsze jasne).

Następnie norma wprowadza cztery klasy paneli. Producent jest zobowiązany podać do jakiej klasy zalicza panel w swoim monitorze. Dla każdej klasy norma podaje ilość dopuszczalnych uszkodzonych pikseli w przeliczeniu na jeden milion pikseli monitora. Ogólnie przyjmuje się za najbardziej uciążliwą wadę typu 1 a najmniej przeszkadza wada typu 3. To logiczne ponieważ uszkodzony subpiksel w wielu wypadkach będzie pokazywał prawidłowy kolor.

Obecnie prawie wszystkie monitory na rynku konsumenckim zaliczane są do drugiej klasy. Oznacza to, że na każdy milion wyświetlanych przez monitor pikseli dopuszcza się dwa uszkodzone piksele typu 1, dwa typu 2 i pięć typu 3.

Ponadto autorzy normy przewidzieli to, że występowanie wadliwych pikseli blisko siebie jest bardziej uciążliwe niż kiedy wady występują daleko od siebie. Wprowadzili pojęcie klastra, przez który rozumiemy blok 5x5 pikseli. Jeśli uszkodzone piksele są w obrębie jednego klastra to norma jest znacznie surowsza. Dla panelu klasy drugiej przy uszkodzonych pikselach typu 1 i 2 błędy w klastrze są niedopuszczalne. Jeśli uszkodzenia są typu 3 to dozwolone jest istnienie dwóch takich wadliwych klastrów. Oczywiście wszystkie normy dotyczą jednego miliona pikseli. Zwracam uwagę na to, że monitor o rozdzielczości Full HD (1920x1080) ma dwa miliony pikseli. Zatem dopuszczalne będzie istnienie aż czterech uszkodzonych pikseli typu 1.

Przykład 1 - wadliwy subpiksel

Zdjęcie uszkodzonego piksela wykonane w dużym powiększeniu. Wyraźnie widać, że niebieski subpiksel przepuszcza światło. Jest to wada typu 3.


Przykład 2 - wadliwy subpiksel

Wadliwy piksel został odkryty na zielonej planszy testowej. Zdjęcia wykonano w dużym przybliżeniu. Wyraźnie widać, że subpiksel koloru zielonego nie przepuszcza światła.


Przy wyświetlaniu koloru białego piksel reprodukuje kolor różowo-fioletowy.


W zbliżeniu wyraźnie widać, że subpiksel zielony jest wyłączony (nie przepuszcza światła).